Elektrikli Bisiklet Li-ion Pil
Elektrikli bisikletler çok hızlı bir şekilde yayıldı ve birçok kişi için vazgeçilmez birer ulaşım aracı haline geldi. Elbette elektrikli bisikletlerin yayılma sebepleri çok çeşitli. Pandeminin bireysel yolculuk yapma isteğini artırması, elektrikli bisikletlerle bir yerden başka bir yere ulaşımın daha uygun fiyatlı olması / toplu ulaşımın zamlanması ve park yeri sıkıntısının olmaması gibi birçok sebep sıralanabilir. Elektrikli bisikletlerin popülerliği arttıkça kullanıcılar da hem bu cihazları daha yakından tanımak, hem de olası bazı sorunlar ortaya çıkarsa nasıl giderebileceği konusunda bilgi sahibi olmak için araştırma yapıyor. Özellikle elektrikli bisiklet kullanımının ülkemizdeki geçmişine de bağlı olarak artık pil sorunlarının yaşandığından bahsedilebilir. Dolayısıyla internette yapılan aramalar da genelde elektrikli bisikletlerde nasıl piller kullanılır, pillerin tipi nasıldır, batarya yapısı, biten batarya nasıl anlaşılır, batarya eskime belirtileri, menzil neden azalır, hız düşmesi nedenleri gibi sorgular son zamanlarda oldukça fazla şekilde kullanılıyor. Bu yazıda elektrikli bisiklet pilleri ile ilgili merak edilen birçok konuda bilgi vereceğiz ve aklınızda oluşabilecek tüm sorulara yanıt vermeye çalışacağız. Elbette başlamamız gereken yer elektrikli bisiklet Li-ion pil tercihi yapılmasıdır. Günümüzdeki en iyi teknoloji şu anda bu.
En basit haliyle anlatmak gerekirse elektrikli bisikletlerde de şarjlı piller kullanılır. Akıllı telefonlardan, tabletlerden, taşınabilir bilgisayarlardan ve hatta birçok teknolojik cihazdan şarjlı pil kavramına yeterince aşinayız. Fakat bir taşıttan bahsettiğimiz için artık pil yerine batarya tabiri kullanmak gerekiyor. Piller tek başına bir enerji kaynağını ifade ederken bataryalar ise en az iki pilden oluşan güç sistemleri anlamını taşımaktadır. Özellikle taşınabilir bilgisayarlarda da pil yerine batarya denmelidir çünkü birden fazla pil kullanılarak bu pillere hücre denmiştir. Dört ve altı hücreli batarya derken burada ifade edilen batarya içerisindeki pil sayısıdır. Tabii elektrikli bisikletlerde bu sayı çok çok daha fazladır. Örneğin; 30 hücreli veya 52 hücreli elektrikli bisiklet bataryaları karşınıza çıkabilir. Burada ifade edilmek istenen batarya paketi içerisinde 30 veya 52 pil olduğudur. Elbette üreticilerin tercihine göre, marka veya modele göre bu rakamlar değişebilmektedir. Hatta kullanılan pil teknolojileri de bazı üreticilerde daha farklı olabiliyor.
Elektrikli Bisiklet Li-ion Pil Yapısı
Elektrikli bisiklet pillerinin çoğu Li-ion’dur ve bu piller genelde 18 mm çapta ve 65 mm yükseklikte olan 18650 standardındadır. Lityum iyon olarak adlandırılan bu pillerin piyasaya ilk çıkışına Sony önayak olmuştur ve 1991’den beri çok önemli cihazlarda tercih edilmeye başlanmıştır. Tabii bundan önce bizim hayatımızda Ni-Cd ve Ni-MH gibi teknolojiler vardı çünkü Li-ion çok daha pahalıydı. Şimdi de çok ucuz oldukları söylenemez ancak neredeyse her cihazda kullanılabilir hale getirilmeye başlandı ve endüstri standardı haline geldiğinden fiyatlar eskiye göre çok fazla geriledi. Elektrikli bisiklet bataryaları nasıl kullanılmalı konusuna geçecek olursak öncelikle şarjı kesinlikle sıfır seviyesine düşürmemeye çalışın. Hatalı kullanımlar pillerin ciddi şekilde ömrünü azaltacaktır. Genelde pillerin kapasitesinin her yıl yüzde 20’sinin kaybetmesi beklenir ancak dikkatli bir kullanımla elbette ki bu süreyi artırabilmeniz mümkün. Elektrikli bisiklet bataryalarının avantajları elbette iyi bir şarj döngüsüne sahip olması. Özenle kullanılmış bir Li-ion bataryanın 1000 döngüyü çok rahat aşması hatta 2000’e yaklaşması beklenebilir.
Elektrikli araçlarda kullanılan pillerden bir diğeri Lityum titanat. Ülkemizde bu yazının yazıldığı zamanlarda Lityum titanat bataryalı elektrikli bisiklet satışı henüz yoktu ancak özellikle Hindistan gibi bölgelerde tek bir şarjla 220 km menzil yapabildikleri için imkanı olanlar tercih ediyor. Günümüzde elektrikli araç üreten Mitsubishi ve Honda gibi uzakdoğulu firmaların da tercihinin büyük kısmı Lityum titanat pillerden yana. Ancak maliyet ve diğer bazı sebepler nedeniyle ülkemizde yaygın değil. Elektrikli bisikletlerde kullanılan pil çeşitleri Li-Po ve LiFePO4 şeklindedir. Li-Po bataryalar Li-ion’a göre şekillendirilebilme avantajıyla öne çıkıyor. Elbette daha pahalılar. Öte yandan Li-Po bataryalar sıcak iklimlerde kullanımda da avantaj sağlıyor ve güç kaybetmiyor. Li-Po bataryaların dezavantajı ise Li-ion’a göre daha güvensiz olmaları ve patlama riski taşımalarıdır. Bir diğer nokta da uzun şarj süreleri. Teknoloji biraz daha oturduğunda ve uygun fiyat segmentine geldiğinde elektrikli bisikletlerde de tam anlamıyla standart olacağı söylenebilir. Endüstri standardı yolunda olmayı ilerleyen LiFePO4 Lityum Demir Fosfat piller de uygun fiyat avantajına sahiptir ve döngü olarak daha avantajlıdır. LiFePO4 batarya dezavantajları aynı hacimde daha az depolama sunmasıdır denebilir.
Elektrikli Bisiklet Pil Sorunu ve Çözümü
Elektrikli bisikletler genelde en yüksek performansını alındığı ilk zamanlarda gerçekleştirir. Pil ve batarya içeren neredeyse tüm elektronik cihazlarda durum benzerdir. Zamanla pillerin kullanımdan kaynaklı yorulması, zorlanmalar ve farkına varılmayan arıza gibi durumlar bataryanın zamanla eskimesine neden olabilir. Elektrikli bisiklet hızlanma sorunu veya yokuşu yavaş çıkıyor şikayetlerinin temelinde bu vardır. Genelde batarya kaynaklı arızaların hemen hemen hepsi sıvı teması kaynaklıdır diyebiliriz. Her ne kadar elektrikli bisikletler su sıçramalarına karşı dayanıklı olsa da yağmurda kalması, ıslak zeminde kullanılması, temizlik amacıyla yıkanması veya bataryaya temas edebilecek daha farklı sıvı temasları bazı hücreler üzerinde oksitlenme ve bozulmalara neden olabilir. Bozulan piller bataryanın voltaj ve depolama (Ah) değerleri üzerinde etkili olabileceğinden batarya değişimi yapmadan önce batarya testi yaptırmanız en doğrusu olacaktır. Her gün kullanılan bir elektrikli bisikletin bataryasının üç yıl gibi bir süre sonunda eskime belirtileri göstermesi normaldir ancak süre daha kısa olduğunda bunun nedeninin araştırılması gerekir. Servisimiz Teknoway’de sizin için elektrikli bisikletinizin bataryasını test edebilir ve sorununun olup olmadığını söyleyebiliriz.
Eğer elektrikli bisikletinizin bataryasında arızalı hücreler varsa bunun değişim yolu ile tamiri mümkündür ve tüm bu işlemler teknik servis ortamında gerçekleştirilebilecek türdendir. Arızalı bataryaların tespiti, yalıtım folyosunun açılması, yeni bataryaların eklenmesi ve bağlantıların fabrikadan çıktığı gibi punta makinesi ile yapılması sonrasında bataryanın tamir işlemleri gerçekleştirilebilmektedir. Genelde bataryalar tamiri mümkün olmayan parçalar olarak bilinir ki plastik bir kap ile paketlenmiş taşınabilir bilgisayar bataryaları gibi seçenekler için bu doğrudur ancak elektrikli bisiklet bataryaları bir plastik folyo ile paketlenmiştir ve teknik müdahaleler böylece mümkün olabilmektedir. Servisimiz Teknoway’de batarya onarımı sonrasında aynı fabrikada olduğu gibi yalıtım folyosu uygulamaktayız ve elektrikli bisikletinizin bataryaya sıvı teması olabilecek bölgelerini yalıtım yaparak kapatmaktayız. Şehir dışında olan ve elektrikli bisiklet Li-ion pil tamiri yaptırmak isteyen kullanıcılarımıza da kargo ile tamir hizmeti sunmaktayız. Normal şartlarda piller kendiliğinden bozulan parçalar değildir ancak sıvı teması gibi kullanıcı kaynaklı sorunlar bazen bu tarz teknik müdahaleleri gerektiriyor. Tamir işlemlerimizde en üst seviye yedek parça seçeneklerini en uygun fiyatlarla kullanıcılarımıza sunuyoruz ve en düşük işçilik ücretlerini uyguluyoruz. Teknik servisimizde ayrıca elektrikli bisiklet anakart tamiri, dashboard ekran tamiri, lastik tamiri, dolgu lastik geçişi, BMS kart tamiri ve diğer birçok işlem gerçekleştirilebilmektedir. Dilerseniz İstanbul Kadıköy’de elektrikli bisiklet tamircisi olarak hizmet veren mağazamıza uğrayarak elektrikli bisiklet yedek parça, aksesuar seçeneklerini inceleyebilir ve ikinci el elektrikli bisiklet alım fiyatlarımızı öğrenebilirsiniz. Teknoway aynı zamanda Söğütlüçeşme Caddesi üzerinde ikinci el elektrikli bisiklet alımı yapan yer olarak hizmet vermektedir.
